TÜFE-TEFE-ÜFE NEDİR?
TÜFE (Tüketici fiyatları endeksi) ve TEFE (Toptan Eşya Fiyat Endeksi) kelimeleri bugün TÜİK tarafından kira artış oranı ve eylül ayı enflasyon oranları sonrası aranılan konu başlıklarından biri oldu. TEFE ve TÜFE miktarı, aylık ve yıllık oranlar temel alınarak hesaplanıyor. TEFE TÜFE nedir, ne demek?
TÜFE NEDİR?
TÜFE’nin açılımı, ‘ Tüketici Fiyat Endeksi ‘ dir. Tüfe sayesinde enflasyonu ölçebiliriz. Tüfe değerleri Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanır. Tüfe , daha önce satın alınmış bir malın – hizmetin , daha sonra ki bir tarihteki fiyatı ile karşılaştırılmasına yarar.
Tüfe’yi hesaplarken önce , Türkiye’nin genelini temsil eden bir örnek kitlenin bir yıl içinde hangi mal ve hizmete ne kadar para harcadığı hesaplanır. Ayrıca her mal ve hizmetin toplam içindeki ağırlıkları belirlenir.
TEFE NEDiR?
TEFE’nin açılımı , ‘ Toptan Eşya Fiyat Endeksi ‘ dir. Kullandığımız malların tüm ham maddelerini içine alır. Yani toptan satılan malların fiyat artışlarını gösteren bir endekstir.
TÜFE VE TEFE ARASINDAKI FARK NEDIR ?
Tefe ve Tüfe genellikle birlikte kullanılır ve birbirlerine karşılaştırılırlar. Bu endeksler farklı değerleri gösterir. Tefe fiyat artışlarının arz yani maliyet cephesini gösterirken Tüfe ise fiyat artışlarının talep yönünü gösterir.
Tefe de Tüfe gibi önceden endekse dahil edilmiş mallardan oluşan belirli bir malın fiyatındaki değişmeleri ölçüyor. Tefe’yi Tüfe’den ayıran en önemli nokta tüketici fiyat endeksi direk olarak tüketicinin eline geçen malların fiyatını ölçerken, toptan eşya fiyat endeksi ise hammadde ve yarı mamullerin de fiyatını ölçüyor. Tefe’nin kapsamı Tüfe’ye göre daha geniştir. Her ay 3’ünde Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE)değerleri ile ülke ekonomisi hakkında değerlendirmeler yapılabiliyor. Ülkemizde oluşan enflasyon ise TÜFE-TEFE ve Yİ-ÜFE değerleri ile belirlenmektedir.
ÜFE NEDİR?
ÜFE, Üretici Fiyatları Endeksi’nin kısa adıdır. Üretici Fiyat Endeksi, ülke içinde üretilen mal ve hizmetlerin üretici satış fiyatlarında belirli bir zaman aralığı içinde oluşan değişimi ölçen bir endekstir.
Temel ekonomik göstergeler arasında yer alan ÜFE, TEFE, TÜFE, Yİ-ÜFE ve diğer fiyat endeksleri ülke içindeki genel fiyat düzeylerindeki değişimleri ve enflasyonu izlemek için kullanılır. Fiyat endeksleri ayrıca enflasyon göstergesi olarak çeşitli mal hizmet fiyatlarının belirlenmesinde referans olarak kullanılırlar.
Türkiye’de TÜİK tarafından hesaplanan ve yayımlanan ÜFE endeksi, üretim maliyetlerindeki değişimi ölçer ve üretici maliyetlerindeki dalgalanmaların üretici fiyatlarına nasıl yansıdığını gösterir, ÜFE endeksindeki artış üretim maliyetlerinde artışa ve maliyet enflasyonuna işaret eder.
KİRA ARTIŞ ORANI NASIL HESAPLANIR?
Konutlar için zam oranı artışın yapılacağı aydan bir önceki ayın TÜİK tarafından açıklanan TÜFE 12 aylık ortalamalara göre değişim oranına bakılarak hesaplanır. Mal sahibi bu orana eşit veya bu orandan daha az bir oranda zam yapma hakkına sahiptir.
Kira artış oranları Türkiye İstatistik Enstitüsü’nden (TUİK) alınan veriler üzerinden hesaplanır.
Türkiye İstatistik Enstitüsün enflasyon oranlarındaki değişiklikler her ay düzenli olarak yayınlanmaktadır.
