Enerji Kimlik Belgesi (EKB) hakkında detaylı bilgiler bu yazımızda.
ENERJİ KİMLİK BELGESİ
5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, enerji israfının önlenmesini ve çevrenin korunmasını sağlamak için asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salımı seviyesi, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgedir.
ENERJİ KİMLİK BELGESİ YASAL ZORUNLULUK KAPSAMI
“5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu” ve buna bağlı olarak çıkartılan “Binalarda Enerji Performansı (BEP) Yönetmeliği” hükümlerine göre, yönetmelik kapsamındaki tüm binalar için Enerji Kimlik Belgesi (EKB) alma zorunluluğu getirilmiştir.
EKB UYGULAMASINDAKİ BİNA TANIMLARI
Enerji Kimlik Belgesi (EKB) uygulaması için Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğinin Geçici 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince 1 Ocak 2011 tarihinden sonra yapı ruhsatı alan binalar yeni bina, bu tarihten önce yapı ruhsatı alan binalar mevcut bina olarak değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, 1 Ocak 2011 tarihi EKB işlemleri için milat kabul özelliği taşımaktadır.
ENERJİ KİMLİK BELGESİ ENERJİ SINIFLARI NELERDİR?
Enerji kimlik belgesi, binaların çevreye dost enerji tüketimi yapmaları için düzenlenmesi zorunlu hale getirilen ve 50 metrekare üzerindeki tüm eski ve yeni binalarda olması gereken bir belgedir. Bu belgede yer alan kategorilerde binanın her türlü enerjisi için kullanımlarının çevreye dost olup olmadığının tespit edilmesi önemlidir. Enerji kimlik belgesinde 6 adet enerji sınıfı bulunur. Bunlar binanın ne kadar çevreye dost ne kadar düşman olduğunu belirleyen kategorilerdir diyebiliriz. A Enerji Sınıfı: Her yerde olduğu gibi enerji kimlik belgesinde de A sınıfı olmak Çok İyi derecesini ifade eder. Ülkemizde A sınıfı enerji belgesine sahip olan bina sayısı oldukça azdır ve bu sınıf, yenilenebilir enerji kaynaklarını yani güneşi rüzgâr ve toprak enerjisini kullanarak maksimum bir çevre dostu politika benimsemiştir. B Enerji Sınıfı: Olması gereken standartların üzerinde bir enerji verimliliği sağlandığı binalar B sınıfıdır. A ve B sınıfı binalar oldukça azdır, çünkü olması gerekenden daha iyi bir sistemleri vardır. C Enerji Sınıf: C sınıfı enerji kimlik belgesi için gerekli tüm standartların taşındığı bir sınıflamadır. Yani en iyilerin bir alt sınıfı ve iyi olarak kabul edilmektedir.
D Enerji Sınıfı: Tüm standartları taşımasa da, ortalamanın üzerinde bir verimlilik sağlamaktadır.
E Enerji Sınıf: Ortalama bir değer olan E sınıfı için de belge düzenlenebilir ve kötü bir sonuç olarak sayılmaz.
F Enerji Sınıfı: F sınıfı da birçok binada bulunan ve düşük verimliliğe sahip olan sistemdir.
G Enerji Sınıfı: En düşük verimliğe sahip sınıftır. G sınıfından düşük verimlilik sağlayan binalara enerji kimlik belgesi verilmemektedir.
BİNALARDA (BEP) YÖNETMELİĞİ DEĞER ARALIĞI NEDİR?
Binalarda Enerji Performansı (BEP) Yönetmeliği gereğince mevcut ve yeni binalar birbirinden farklı yükümlülüklere sahip olmuşlardır. Yönetmeliğin 27. maddesinin beşinci fıkrası: “(Ek:RG-1/4/2010-27539) BEP-TR yöntemine göre enerji kimlik belgesi alacak olan yeni binalar D sınıfı ve daha fazla enerji tüketimine ve CO2 salımına sahip olamaz.” demektedir. Sonuç olarak, yeni binalar asgari C sınıfı Enerji Kimlik Belgesine (EKB) sahip olması gerekirken mevcut binalar A~G aralığında herhangi bir enerji sınıfına sahip Enerji Kimlik Belgesine (EKB) sahip olabilirler.
ENERJİ KİMLİK BELGESİ (EKB) İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR
- Isı Yalıtım Raporu (TS-825)
- Mekanik Proje (Isıtma, var ise soğutma, var ise havalandırma, var ise yenilenebilir enerji sistemlerine ait projeler.)
- Elektrik Projesi (Aydınlatma projesi yeterlidir.)
- Yapı ruhsatı
EKB NASIL ALINIR?
Enerji kimlik belgesi düzenlemek üzere yetki belgesi almış olan ve meslek odalarından alınmış SMM belgesine sahip mühendisler veya mimarlar ya da bünyesinde bu vasıflara haiz mühendis veya mimar bulunduran tüzel kişiler yeni yapılacak olan binalara Enerji Kimlik Belgesi (EKB) vermeye Yetkili Kuruluş sayılır. Bünyesinde EKB Uzmanı mühendis veya mimar bulunduran Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilmiş Enerji Verimlilik Danışmanlık (EVD) Şirketleri, mevcut binalara Enerji Kimlik Belgesi (EKB) vermeye Yetkili Kuruluş sayılır.
HANGİ BİNALAR EKB ALMAK ZORUNDA DEĞİLDİR?
- Sanayi alanlarında üretim faaliyetleri yürütülen binalar
- Planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan binalar
- Toplam kullanım alanı 50 m2’nin altında olan binalar
- Seralar
- Atölyeler
- Münferit olarak inşa edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik, ardiye, ahır, ağıl gibi binalar
- Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı binaları
- Mücavir alan dışında kalan ve toplam inşaat alanı 1.000 m2’den az olan binalar
ENERJİ KİMLİK BELGESİ SÜRESİ NEDİR?
Enerji Kimlik Belgesi (EKB) düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl geçerlidir.
BİNALARIN ENERJİ PERFORMANSI NASIL BELİRLENİR?
Bir binanın enerji performansının belirlenmesi;
a) Binanın m2 başına düşen yıllık enerji tüketiminin belirlenmesi,
b) Bu değere göre CO2 salımının hesaplanması,
c) Bu değerlerin referans bir bina’nınki ile kıyaslanması,
d) Kıyaslama sonucuna göre binanın A-G arası bir enerji sınıfına yerleştirilmesi
ile gerçekleşir.
Bina Enerji Performansı Hesaplama Yöntemi Nedir?
Bina enerji performansı hesaplama yöntemi (BEP-HY)
a) Binanın enerji tüketimine etki eden tüm parametrelerin, binaların enerji verimliliğine etkisini değerlendirmek,
b) Enerji performans sınıfını belirlemek için geliştirilmiştir.
HESAPLAMA YÖNTEMİ,
- Konutlar,
- Ofisler,
- Eğitim binaları,
- Sağlık binaları,
- Oteller ile
- Alışveriş ve ticaret merkezleri
Gibi bina tipolojilerindeki mevcut ve yeni binaların enerji performansını değerlendirmek için kullanılır.
BU HESAPLAMA YÖNTEMİ;
Proje aşamasındaki binalar için çeşitli tasarım alternatiflerinin enerji performanslarının karşılaştırılması,
Mevcut ve yeni yapılacak binaların enerji performansının standartlaştırılmış seviyesinin gösterilmesi,
Mevcut binalarda enerji ihtiyacının hesaplanması yolu ile enerji verimliliği tedbirlerinin uygulanması ve uygulanmaması durumlarının değerlendirilmesi,
Bu hesaplama yöntemi, bina enerji performansını değerlendirirken;
Binaların ısıtılması ve soğutulması için binanın ihtiyacı olan net enerji miktarının hesaplanmasını,
Net enerjiyi karşılayacak kurulu sistemlerden olan kayıpları ve sistem verimlerini de göz önüne alarak binanın toplam ısıtma-soğutma enerji tüketiminin belirlenmesini, Havalandırma enerjisi tüketiminin belirlenmesini,
Binalarda günışığı etkileri göz önüne alınarak, günışığından yararlanılmayan süre ve günışığının etkili olmadığı alanlar için aydınlatma enerji ihtiyacının ve tüketiminin hesaplanmasını,
Sıhhi sıcak su için gerekli enerji tüketiminin hesaplanmasını kapsamaktadır.
Bu hesaplama yöntemi ilgili AB standartları ile, gerekli görülen durumlarda ASHRAE ve Türk standartlarından yararlanılarak oluşturulmuştur.
Hesaplama yöntemi, “basit saatlik dinamik yöntem”dir.
Basit saatlik dinamik yöntem, binanın ısıtma-soğutma için gereken net enerji ihtiyacını ve bu ihtiyacın karşılanacağı sistemlerin tüketimini saatlik olarak hesaplanır.
HESAPLAMA SONUCUNDA NE OLUR?
Hesaplama sonucunda, binanın yıllık
- Isıtma
- Soğutma
- Sıcak su
- Aydınlatma
- Havalandırma
Tüketimleri birincil enerji olarak belirlenir. Bu tüketim değerlerine bağlı olarak CO2salımı hesaplanır.
Yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı hesaba katılmaktadır. Binanın hesaplanan enerji tüketim miktarı ve CO2 Salımı, referans binanın değerleriyle karşılaştırılır.
SINIFLANDIRMA NASIL YAPILIR?
Gerçek bina için yapılan hesaplamanın aynısı, hayali referans bina için de yapılır.
Hesaplamaların sonuçları karşılaştırılarak, gerçek binanın enerji performansı referans
binanınkine oranlanır.
Elde edilen orana göre, binanın enerji sınıfı belirlenir.
İşlem sonucunda bina için enerji kimlik belgesi düzenlenmiş olur.
Bina Enerji Performans Sınıflandırması?
Referans bina ile aynı değerlere sahip bir binanın Ep değeri 100’dür,
Referans bina D sınıfının üst sınırına yerleşmektedir;
enerji sınıfı ep aralıkları
A 0-39
B 40-79
C 80-99
D 100-119
E 120-139
F 140-174
G 175-…
BİNA ENERJİ PERFORMANSI YAZILIMI (BEP-TR) NEDİR?
BEP-TR, ulusal hesaplama yönteminin yazılımıdır.
İnternet tabanlı bir yazılımdır. Girilen bilgiler Bakanlık kontrolünde olan merkezi veri tabanında depolanır. Böylece Türkiye’de binalar ile ilgili ayrıntılı bir takip sistemi ve ver tabanı oluşturulmaktadır.
BİNA ENERJİ PERFORMANSI YAZILIMI (BEP-TR) NEDİR?
BEP-TR yalnızca kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanılabilir.
Sistemin kayıtlı kullanıcıları, Bakanlık, yerel yönetimler, akredite olmuş Serbest Mühendis Müşavirler veya Enerji Verimliliği Danışmanlığı firmaları ve EKB uzmanlarıdır.
BİNA ENERJİ PERFORMANSI YAZILIMI (BEP-TR) NASIL KULLANILIR?
Bakanlık, sistemdeki bütün kullanıcıları ve işlemleri tanımlar, kontrol eder, denetler. İstediği zaman istediği yere müdahale edebilir.
Yerel yönetimler, yeni projelere ait EKB’leri kontrol eder ve onaylarlar.
Firmalar, kendi çalışanlarını ve firmaları bünyesinde yürütülen projeleri takip ve kontrol ederler.
EKB uzmanları, binalara enerji kimlik belgesi düzenlemek için yazılımın hesaplama bölümünü kullanırlar.
Bakanlık, eğitimi tamamlamış ve sınavdan başarılı şekilde geçerek akredite olmuş Enerji Kimlik Belgesi (EKB) Uzmanlarına, kişiye özgü kullanıcı adı ve şifre verir.
Uzmanlar, şifreleriyle giriş yaptıkları yazılımın internet sitesinde, binaya ait bilgilerin girişini yapar.
Girilen bilgiler tamamlandığında, dosya merkezi veri tabanına gönderilir. Hesaplama, merkezi sistemde yapılır. Hesaplama sonucu üretilen sertifika, e-mail ile EKB Uzmanına gönderilir.
YASAL MEVZUATLAR
Kanun
- 5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu
- 3194 Sayılı İmar Kanunu
- 634 Sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
Yönetmelik
- Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği
- Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su
- Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik
Tebliğ
- Binalarda Enerji Performansı Ulusal Hesaplama Yöntemine Dair Tebliğ
- Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği Kapsamında, Enerji Kimlik Belgesi
- Uzmanlarına, Eğitici Kuruluş ve Eğiticilere Verilecek Eğitimlere Dair Tebliğ
- Strateji Belgesi
- Enerji Verimliliği Strateji Belgesi 2012 – 2023
NOT; Çevre Şehircilik Bakanlığı ve ilgili web sayfalarından yararlanılarak düzenlenmiştir.
